GİRİŞ
İmar barışı olarak da nitelendirilen ve İmar Kanunu geçici 16. Madde kapsamında 6 Haziran 2018 tarihinde yayımlanıp yürürlüğe giren “Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar” da (“Tebliğ”) 20 Eylül 2018 tarihi itibariyle bir takım değişiklikler yapılmıştır. Buna göre:
1. Yapı Kullanma İzin Belgeli (İskanlı) Yapılarda Bir/Bir Kısım Bağımsız Bölüm İçin Yapılacak Başvurularda Harç Hesaplamasına İlişkin Tereddüt Giderilmiştir.
Gerçekten de, Tebliğ’in 4. Maddesinin 5. fıkrası: “(5) Yapı Kayıt Belgesi; yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılarda yapının tamamı için yapı kullanma izni bulunan yapılarda ise ruhsat ve eklerine aykırılık hangi bağımsız bölümde/bölümlerde yapılmış ise o bağımsız bölümler için ayrı ayrı veya yapının tamamı tek bir malike ait ise ve aykırılık bütün bağımsız bölümlerde yapılmış ise yapının tamamı için düzenlenir.” Şeklinde yeniden düzenlenerek, iskanlı binalarda sadece aykırılık için başvurulacak bağımsız bölüm üzerinden harç hesaplanacağı açıkça ifade edilmiştir. Diğer bir ifade ile, Tebliğ’deki şartları sağlayan bir yapı eğer iskan ruhsatlı ise, bir bağımsız bölümündeki aykırılığı imar barışına sokmak isteyen malik sadece kendi bağımsız bölümü üzerinden başvuru yapacak ve harcı da sadece bu bağımsız bölüm üzerinden ödeyecektir.
2. Arsa Emlak Vergi Değerinin Ne Şekilde Hesaplanacağı Açıklığa Kavuşturulmuştur. Buna göre:
– Hazine veya belediye mülkiyetindeki arsalar üzerindeki yapılar için başvuru yapılırken sadece başvuru konusu yapının oturum alanının dikkate alınacağı,
– Başvuruya konu yapının bulunduğu parselde başka yapılar olsa da hesaplamada sadece bu yapının arsa payının dikkate alınacağı,
– Hisseli taşınmazlarda sadece başvuruya konu hisse oranının hesaba katılacağı, yeni düzenlemede açıkça belirlenmiştir.
3. Önceki Tebliğ’de Tanımlanmayan ve Yapı Yaklaşık Maliyetinde Hesaba Katılması Gerekli Bir Takım Ek Yapıların Maliyeti Tanımlanmıştır. Önceki yapı maliyetlerine ek olarak:
– Enerji üretim tesisleri için megavat başına 2.000.000 TL,
– İskele, liman, tersane için metrekare başına 1500 TL,
– İstinat duvarı, dolgu alanı, havuz, spor sahaları ve benzeri bina niteliğinde olmayan yapılar için metrekare başına 150 TL olmak üzere bir takım farklı yapılar için farklı maliyetler belirlenmiştir.
Ayrıca, ibadethaneler ve merkezi yönetime bağlı kamu idarelerince ticari amaç dışında kullanılan yapılar için bedel alınmayacağı hükme bağlanmıştır. Bunun özellikle, niteliği itibariyle daha düşük maliyette olan yapılar için yüksek maliyet bedelleri ödenmesinin önüne geçilmesi adına önemli olduğu kanaatindeyiz.
4. AVM, Fabrika, Hastane Gibi Tek Bağımsız Bölümlü Yapılarda Yapı Yaklaşık Maliyetinin Ne Şekilde Hesaplanacağı Açıklığa Kavuşturulmuştur. Buna göre, bu tip yapılarda tüm yapının değil sadece aykırılıktan dolayı meydana gelen alanlar üzerinden yapı maliyeti hesaplanacağı ve ayrıca alan meydana gelmeyen veya 1000 metrekarenin altında alan meydana gelen yapılarda ise maliyet bedelinin 1000 metrekareden hesaplanacağı ifade edilmiştir
5. Yapı Kayıt Belgesi Başvurusundaki Beyanın Yanlış/Yalan Olduğunun Tespiti Halinde Doğrudan Ceza Soruşturmasına Geçilmeden Önce Eksikliğin Giderilmesine İmkan Verilmiştir. Tebliğ’in ilk halinde, başvuru sırasında verdiği bilgilerde yalan/yanlış beyan tespit edilen kişiler hakkında doğrudan Türk Ceza Kanunu 206. Madde kapsamında suç duyurusunda bulunulacağı ifade edilmektedir.
Yapılan değişiklik ile birlikte bu şekilde bir yalan/yanlış beyan Tespiti halinde öncelikle ilgiliden bu yanlışlığın düzeltilmesinin talep edileceği ve eğer talep edilen bu eksik kısmın ödenmemesi halinde söz konusu suç duyurusu yoluna gidileceği hüküm altına alınmıştır. Bu değişiklik, özellikle başvuru sırasında art niyet olmaksızın yanlış beyanda bulunabilecek kişilerin endişelerinin giderilerek başvuru yapılmasına teşvik edilmesi anlamında büyük önem arz etmektedir.
Ayrıca yanlışlıkla fazladan ödenen bedellerin de iade edilmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.