YABANCI UYRUKLU GERÇEK KİŞİ VE YABANCI ORTAKLI TÜZEL KİŞİNİN YAPISIZ TAŞINMAZ EDİNİMİ
GİRİŞ
Yabancı uyruklu gerçek kişiler ve ortağı olunan Türk Şirketler, kanuni sınırlara uyulmak kaydıyla ülkemizde nitelik bakımından her türlü taşınmazı (Konut, İşyeri, Arsa, Tarla) edinebilmektedir. Arsa ve tarla niteliğinde taşınmazlarda farklı kanuni şartlar ile, ilgili taşınmaz üzerinde ‘’proje yapımının 2 yıl içinde taahhüt edilmesi’’ ve taahhüdün kurumlarca denetim uygulaması mevcuttur.
TARIM ARAZİSİ NITELİĞİNDEKİ TAŞINMAZ EDİNİMİ İZNE TABI MİDİR?
Evet. Arsa niteliğindeki taşınmazdan farklı olarak, tarım niteliğindeki taşınmaz bağlı olduğu İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün onayına tabidir.
Taşınmazın bağlı olduğu Tapu Müdürlüğü’ne, tarım arazisinde ‘’tarımsal proje’’ yapılacağı yönünde taahütname verilmelidir. Tarımsal proje, taşınmazın bağlı olduğu Tarım Orman İl Müdürlüğü Komisyonu tarafından incelemeye tabi olacaktır.
TARIM ARAZİSİ EDİNİMİNDE YÜZÖLÇÜMÜ KISITLAMASI VAR MIDIR?
Evet. Sınırlamalar, ilgili Bakanlık tarafından belirlenmekte olup il ve ilçeler bazında değişiklik göstermektedir.
BAŞVURU KİM TARAFINDAN YAPILABİLMEKTEDİR?
Yabancı uyruklu kişi veya kanuni vekili başvuru yapabilmektedir. Ancak kanun yabancı alıcının, T.C. Vatandaşı kişiyi kanuni vekil tayin etmesini zorunlu kılmıştır.
TÜRK KANUNİ VEKİL NE DEMEKTİR?
Türk vatandaşı kişinin, yabancı yatırımcının başvuru sürecini takip etmek ve sunulacak tarımsal projeyi yürütmek adına vekil tayin edilmesidir. Bununla birlikte, yabancı yatırımcıya yapılacak tüm bildirimler ve uyarılarda Türk vatandaşı vekile yapılacaktır.
Taahhütname, ilgili parselin kullanım amacını ve edinim tarihinden itibaren iki yıl içerisinde taşınmaza ilişkin tarımsal faaliyet projesinin geliştirilerek ilgili Bakanlık onayına sunulmasına ilişkindir.
BU TAAHHÜTNAME TAPUYA KAYDEDİLMEKTE MİDİR?
Tarım Orman İl Müdürlüğü taşınmaz edinimini uygun bulması halinde; onay işleminin tamamlandığı tarih ve yevmiye numarası ile Tapu kütüğü beyanlar hanesine ‘’Geliştireceği projeyi 2 yıl içinde Bakanlık onayına sunma zorunluluğu vardır.’’ belirtmesi yapılmalıdır.
TAAHHÜT EDİLEN PROJE GELİŞTİRİLMEZ/ SUNULMAZ İSE YAPTIRIMI VAR MIDIR?
Proje sunulmaz/ Bakanlık onayı alındığına dair, tapu kütüğü hanesinde herhangi bir belirtme yapılmaz ise, taşınmaz tasfiye işlemlerine tabi olacaktır. Diğer bir anlatım ile, taşınmazın bedeli yatırımcıya iade edilecek ve taşınmazın mülkiyeti kaybedilecektir. Ancak uygulamada ağırlıklı olarak, bu tasfiye işleminin yapılmadığı görülmektedir.
ARSA NİTELİĞİNDEKİ TAŞINMAZ EDİNİMİ İZNE TABİ MİDİR?
Hayır. İzin alınmaksızın genel mevzuat çerçevesinde edinim gerçekleşebilmektedir. Ancak, taşınmaz üzerinde proje geliştirme ve bu projenin 2 yıl içerisinde Bakanlık onayına sunulması zorunludur.
Projenin yapılacağına ilişkin belirtme, Tapu Kütüğü beyanlar hanesine işlenmelidir. Ilgili projenin sunulduğuna veya onaylattırıldığına dair Tapu Kütüğünde belirtme yapılmaz ise, taşınmaz tasfiye işlemlerine tabi tutulacaktır.
YABANCI ÜLKEDE KURULMUŞ ŞİRKETLER TAŞINMAZ EDİNİMİ YAPABİLİR Mİ?
Yabancı ülkelerde, kendi kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip şirketler doğrudan taşınmaz alımı yapamamaktadır. Ancak özel kanun hükümleri çerçevesinde, Bakanlık izni ile taşınmaz edinimi söz konusu olabilmektedir.
YABANCI SERMAYELİ TÜRK ŞİRKETLER TAŞINMAZ EDİNİMİ YAPABİLİR Mİ?
Yabancı sermayeli şirketler açısından ise bir ayrıma gidilmektedir. Türkiye’de kurulu tüzel kişiliğe sahip şirketler, ana sözleşmelerinde belirtilen faaliyet konularını yürütmek üzere taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilmektedir. Bu noktada şirket yapısının; yabancı uyruklu gerçek kişilerin, yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilerin ve uluslararası kuruluşların, %50 veya daha fazla oranda hisseye sahip olmaları veya yönetim hakkına haiz kişilerin çoğunluğunu atayabilme veya görevden alabilme yetkisine sahip olmaları gerekmektedir.
YABANCI SERMAYELİ TÜRK ŞİRKETİ TAŞINMAZ EDİNİMİNDEKİ TAAHHÜT ŞARTINA TABİ Mİ?
Evet. Tarım arazisi ve arsa niteliğine sahip taşınmaz edinimlerinde, taşınmaz üzerinde proje geliştirileceğine ilişkin taahhüt verilmelidir. Taahhüte istinaden tapu kütüğü beyanlar hanesine ‘’Geliştireceği projeyi 2 yıl içinde Bakanlık onayına sunma zorunluluğu vardır.’’ belirtmesi yapılmalıdır.
Tarım arazisi niteliğinde taşınmaz edinimi, ilgili merciilerin onayına tabi iken arsa niteliğindeki taşınmaz edinimlerinde onay şartı aranmamaktadır.
Bilgi ve değerlendirmelerinize sunulur,