Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
18 Ağustos 2022 tarihli ve 31927 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan ve yayımlanma tarihi itibariyle yürürlüğe giren Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik’te (“Yönetmelik”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik”) ile alışveriş merkezlerinde ortak gelir ve giderlerin kapsamına yönelik belirlemeler gerçekleştirilmiştir.
Değişiklik kapsamında, kiracı ve kiraya veren ilişkisi çerçevesinde, alışveriş merkezinin muhtelif giderlerinden kaynaklanan sorunların çözülmesi ve 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yer alan boşlukların doldurulması amaçlanmıştır. İşbu bilgi notumuzda gerçekleştirilen değişikliklere ilişkin bilgilendirmelerimizi değerlendirmelerinize sunmaktayız.
- AVM’lerin Ortak Gelirlerine İlişkin Yeni Bir Düzenleme Yapılmış Mıdır?
Evet. Yapılan değişiklikle ortak kullanım alanlarından el edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, atm ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile 11 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında tahsil edilen avanslardan elde edilen her türlü geliri ortak gelir olarak belirlenmiştir.
- Ortak Giderlere İlişkin Bir Düzenleme Bulunmakta Mıdır?
Yönetmelikte yapılan değişiklik ile ortak gider tanımı yapılmış olup ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri ile yönetim giderinin ortak gider olduğu belirtilmiştir.
- Ortak Giderlere Katılım Payları Nasıl Hesaplanacaktır?
Yönetmelik’in 6.maddesinde düzenlenen ortak kullanım alanlarına ilişkin giderlerin tanımına yer verilen değişiklik ile birlikte; ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım gibi ortak kullanım alanı giderleri ile alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderlerin ortak gider olduğu ve alışveriş merkezindeki işletmelerden yalnızca bu giderler için “perakende işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranı ölçüsünde” ortak gider katılım payı tahsil edilebileceği kabul edilmiştir.
- Ortak Giderler Arasında Gösterilen Yönetim Giderleri Nelerdir?
Alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderlerinin yönetim gideri olduğu belirtilmiştir.
- Yeni Değişiklik ile Alışveriş Merkezlerindeki Ortak Giderlerin Paylaşımı Nasıl Düzenlenmiştir?
Ortak giderler, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranı ölçüsünde paylaştırılacaktır.
- Hangi Giderler Ortak Gider Tanımı Dışında Bırakılmıştır?
Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden reklam, pazarlama ve danışmanlık giderleri gibi ortak gider niteliğini haiz olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler ortak gider adı altında talep edilemeyecektir.
- Reklam Pazarlama ve Danışmamnlık Giderlerinin Ortak Gelir Olduğu Sözleşme İle Kararlaştırılabilecek Midir?
Alışveriş merkezinin ortak gideri niteliğinde olmayan ve alışveriş merkezi maliki veya yönetimine ait giderler olduğu kabul edilen reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için alışveriş merkezindeki işletmelerden bundan böyle herhangi bir bedel tahsil edilemeyecektir.
Tarafların sözleşmede reklam, pazarlama ve danışmanlık giderlerine ilişkin kalemlerin ortak gider adı altında tahsil edileceği belirlenmişse işbu anlaşma sözleşme süresi boyunca geçerli olacaktır.
Ancak sözleşmenin yenilenmesi yahut tarafların sözleşmenin süresi uzatması hallerinde söz konusu giderler için katılım payı tahsil edilemeyecek olup bu sözleşmedeki reklam, pazarlama ve danışmanlık giderlerinin perakende işletmeler tarafından karşılanacağına ilişkin hükümler geçersiz sayılacaktır.
- Ortak Giderlere İlişkin Avans Alınabilir mi? Alınan Avansa Ait Mahsuplaşma İşlemi Ne Zamana Kadar Yapılacakıtr?
Ortak giderler için avans kullanılabilmesine ilişkin düzenlemede Yönetmelik ile benzerlikler taşıyan Değişiklik kapsamında bir önceki yılın kesinleşen ortak giderlerinin yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle hesaplanan tutar üzerinden alınan avansların mahsubu işleminin, avansın ait olduğu yılda gerçekleştirilmesi yerine “Avansın ait olduğu yılı izleyen şubat ayı sonuna kadar” gerçekleştirilebileceği düzenlenmiştir.
- Ortak Gider ve Gelir Raporu Hangi Tarihe Kadar Perakende İşletmelere Gönderilecektir?
Her yıl bir önceki takvim yılına ilişkin ortak gelir ve gider raporu hazırlanarak nisan ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilecektir.
- Avans Niteliğindeki Ortak Gider Katılım Paylarının Gerekenden Daha Az Tahsil Edilmesi Halinde Tahsil Edilmeyen Kısım Ne Olacaktır?
Alışveriş merkezi içindeki perakende işletmeden, bu maddeye göre tahsil edilmesi gerekenden daha az ortak gider katılım payı tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilmeyen kısım iş yeri malikince karşılanır.
Ayrıca Katılım paylarının Türk Lirası üzerinden hesaplanacağı, ödeneceği ve perakende işletmelerden yazılı olarak her bir tür ve tutarın ayrı ayrı belirtilmesi suretiyle talep edilebileceği düzenlenmiştir.
- Alışveriş Merkezi Yönetimince Ortak Giderlere İlişkin Hazırlanan Yıllık Rapor Süreci Nasıl İşleyecektir?
Yönetmelik ile birlikte getirilen yıllık rapor düzenlemesi uyarınca Alışveriş Merkezi Yönetimi tarafından bir önceki yıla ait ortak giderler ve ortak kullanım alanı gelirlerine ilişkin hazırlanan ve alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilen raporun Nisan ayı sonuna kadar hazırlanması yönünde değişikliğe gidilmiştir. Değişiklik ile birlikte hazırlanan bu raporda yer alması gereken unsurlara ilişkin asgari bir düzenlemeye yer verilmiştir:
- Alışveriş merkezinin adı ve iletişim bilgileri ile rapor dönemi
- Alışveriş merkezi maliki ve yönetiminin ad, unvan ve iletişim bilgileri ile vergi dairesi ve vergi numarası
- Alışveriş merkezinin satış alanı
- Büyük mağaza sayısı ile boş ve dolu olanlar belirtilmek suretiyle iş yeri sayısı ve bu iş yerlerinin satış alanları
- Ortak kullanım alanlarının niteliği ve sayısı ile bu alanların ayrı ayrı ve toplam büyüklükleri
- Tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilmek suretiyle ortak gelir ve giderler
- Birim satış alanına düşen ortak gider tutarı
- Ortak gider katılım payı dağıtımına esas ortak gider tutarı, perakende işletmeler tarafından karşılanan ortak gider tutarı ve boş iş yerleri ile perakende işletmeler adına malik tarafından karşılanan ortak gider tutarları
- Alışveriş merkezi içindeki her bir perakende işletmenin adı, unvanı, satış alanı, hesaplanan ortak gider katılım payı, malik tarafından karşılanan katılım payı ile bu işletmelerden alınan avans ve yapılan mahsup işlemi neticesinde işletmelerce ödenen veya işletmelere iade edilen tutarları gösteren ortak gider katılım payı tablosu
- Elektrik, su, doğalgaz gibi ortak giderlere ilişkin sayaçları numaralarıyla birlikte gösteren sayaç düzen krokisi.
Bilgilerinin yer almasına ilişkin getirilen detaylı şartlar ile birlikte ortak gelir ve gider raporunun alışveriş merkezlerinde her yıl bir önceki yılın ortak gelir ve giderleriyle ilgili standart, gerçeğe uygun, şeffaf ve hesap verilebilirliğin sağlandığı raporların oluşturulması zorunlu hale getirilmiştir.
- Yönetmelik ve Değişiklik ile Getirilen Düzenlemelere İlişkin Kontrol ve Denetim Mekanizması Mevcut Mudur?
Ortak gider katılım payı hesaplama ve tahsilatları ile raporlamalarının mevzuata uygunluğunun kontrolünün sağlanması ve tespitlerinin yapılabilmesi amacıyla her yıl Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim ve kontrollerin sağlanmasını hedefleyen düzenleme ile ilgili kuruluşlar tarafından raporların hazırlanması ve alışveriş merkezindeki işletmelerin bilgisine sunulmasına ilişkin düzenlemeye gidilmiştir. Bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanacak raporda Yönetmeliğe aykırı tüm uygulamalar ayrıntılı şekilde belirtilerek bu hususlarda yaşanan mağduriyet ve mevzuata aykırılıkların önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Sonuç
Değişiklik ile ülke ekonomisinde öncü bir değere sahip perakende sektörünün gelişiminde kiracı, kiraya veren ilişkisinde meydana gelen sorunları en aza indirgeyerek, adil, şeffaf ve yasal bir düzleme oturtulmuş hukuki düzenlemeler amaçlanmış ve bu doğrultuda önemli yenilikler getirilmiştir.
Değişiklik’in tam metnine ulaşmak için buraya tıklayınız.
Bilgi ve değerlendirmenize sunulur.